ओंकार प्रधान रूप गणेशाचे |
हे तिन्ही देवांचे जन्मस्थान ||धृ||
आकार तो ब्रम्हा, उकार तो विष्णू|
मकार महेश जाणियेला ||1||
मकार महेश जाणियेला ||1||
ऐसे तिन्ही देव जेथोनि उत्पन्न |
तो हा गजानन मायबाप ||2||
तो हा गजानन मायबाप ||2||
तुका म्हणे ऐसी आहे वेदवाणी |
पहावी पुराणी व्यासाचिया||3||
पहावी पुराणी व्यासाचिया||3||
भावार्थ (मराठीत अर्थ):
ओंकार प्रधान रूप गणेशाचे | हे तिन्ही देवांचे जन्मस्थान ||
‘ॐ’ हा जो आदिम नाद आहे, त्याचे मुख्य रूप म्हणजे गणेश. गणेश हा त्रिमूर्ती
ब्रह्मा, विष्णू, महेश यांच्या कार्याचा आरंभबिंदू, जन्मस्थान आहे.
आकार तो ब्रम्हा, उकार तो विष्णू | मकार महेश जाणियेला ||1||
‘ॐ’ या एकाक्षरात तीन ध्वनी असतात ‘अ’, ‘उ’ आणि ‘म’.
- अकार म्हणजे ब्रह्मा, सृष्टी निर्माण करणारा.
- उकार म्हणजे विष्णू, सृष्टीचा पालनकर्ता.
- मकार म्हणजे महेश, सृष्टीचा संहारकर्ता.
हे तीनही ध्वनी मिळून ‘ॐ’ तयार होते. म्हणून गणेश हा या त्रिमूर्तींचा अधिष्ठाता आहे.
ऐसे तिन्ही देव जेथोनि उत्पन्न | तो हा गजानन मायबाप ||2||
ज्या ध्वनींपासून त्रिमूर्ती उत्पन्न होतात, त्या ओंकाराचे मूर्त स्वरूप म्हणजे गणेश. म्हणूनच गणेश मायबाप सर्वांचा आधार मानला जातो.
तुका म्हणे ऐसी आहे वेदवाणी | पहावी पुराणी व्यासाचिया ||3||
तुकोबाराय म्हणतात की हे सर्व सत्य वेदांत सांगितलेलं आहे. वेद, पुराणे आणि व्यास महर्षींच्या ग्रंथांमध्ये याचा स्पष्ट उल्लेख आहे.
