खाली श्री पांडुरंगाष्टक चे सरळ, भावार्थानुसार मराठी अर्थ दिला आहे. प्रत्येक श्लोकाचा अर्थ स्वतंत्रपणे समजावून सांगितला आहे:
॥ पांडुरंगाष्टक – मराठी अर्थ ॥
श्लोक १
महायोगपीठावर, भीमातीरी उभे असलेल्या
पुण्डरीकासाठी मुनींद्रांनी बोलावलेल्या,
आनंदाचा सागर असणाऱ्या,
परब्रह्मस्वरूप पांडुरंगास मी वंदन करतो.
अर्थ :
पंडित, ऋषी-मुनी पुण्डरीकाला वर देण्यासाठी
भीमातीरी आले आणि तिथे उभे असलेल्या
आनंदमूर्ती, परब्रह्मस्वरूप पांडुरंगाचे मी भजन करतो.
श्लोक २
विजेसारखा शुभ्रवस्त्र परिधान केलेला,
नील मेघासारखा तेजस्वी,
रुक्मिणीचे निवासस्थान असणारा,
चंदनाने सुगंधित सुंदर अंग असणारा,
हसतमुख, हातात सुंदर काठी धारण केलेला
त्या परब्रह्म पांडुरंगास मी वंदन करतो.
श्लोक ३
समस्त जीवांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे प्रमाणस्वरूप,
नितंबापासून कंठापर्यंत विश्वाला धारण करणारा,
ज्याच्या नाभीतून ब्रह्मदेवाचा कमळपुंग भासतो,
त्या परब्रह्मस्वरूप पांडुरंगाची मी उपासना करतो.
श्लोक ४
कंठात चमकणाऱ्या कौस्तुभ मण्याने सुशोभित,
श्रीविष्णूचे स्वरूप धारण करणारा,
शांत, शिवसदृश, जगाचा रक्षक,
त्या परब्रह्मलिंग पांडुरंगास मी नमस्कार करतो.
श्लोक ५
चक्रासनावर विराजमान,
लक्ष्मीच्या घराण्याचा ईश,
काळाचा नाश करणारा,
गालावर तिलक-चिन्हाने शोभणारा,
दयाळू, त्रिलोक दाखवणाऱ्या डोळ्यांचा,
त्या परब्रह्म पांडुरंगास मी नमस्कार करतो.
श्लोक ६
मस्तकावर तेजस्वी किरीट,
नभासारखा उजळ भाग,
देवतांनी सेविलेले दिव्य स्वरूप,
भक्तांची मनोकामना पूर्ण करणारा
त्या परब्रह्मस्वरूप पांडुरंगास मी वंदन करतो.
श्लोक ७
विश्वाला पोसणारा,
कंठात वेणूचा गोड नाद असणारा,
ललाटी तेजस्वी तिलक असणारा,
गोपाळांना आनंद देणारा,
गळी सुंदर हार धारण करणारा
त्या परब्रह्म पांडुरंगास मी वंदन करतो.
श्लोक ८
जन्म-मरणरहित, अजन्मा,
अग्निदेव व इतर देवतांना प्राण देणारा,
परमधाम, कैवल्यामध्ये नेणारा तुरीय स्वरूप,
प्रसन्न, भक्तांच्या संकटांचा नाश करणारा
देवांच्या देव त्या परब्रह्म स्वरूप पांडुरंगास
मी नमस्कार करतो.
समाप्त
इति श्रीमच्छंकराचार्य विरचित
पांडुरंगाष्टक पूर्ण.
